1. Ung thư vú là gì?

Ung thư vú là ung thư hình thành từ các tế bào tuyến vú phát triển bất thường. Khối u bắt đầu hình thành khi các tế bào tăng sinh một cách không kiểm soát tạo thành khối u ác tính. Ung thư vú thường gặp ở nữ, tuy nhiên nam giới vẫn có nguy cơ mắc ung thư vú.

Cần phân biệt ung thư vú và u vú lành tính:

U vú lành tính thường là tổ chức xơ, nang vu…., chỉ phát triển đến một mức độ nhất định rồi dừng lại, không xâm lấn, không di căn và không có các tính chất ác tính. U vú lành tính có nhiều phương pháp điều trị như chỉ cần dùng thuốc, tiểu phẫu,n phẫu thuật cắt bỏ u….. mà gần như không gây ra nguy hiểm cho người bệnh.

Ngược lại, ung thư vú là tổ chức ác tính, khối u phát triển nhanh, tăng sinh mất kiểm soát, xâm lấn tổ chức xung quanh gây đau, có thể di căn đến các cơ quan khác. Ung thư vú là loại ung thư thường gặp và cần điều trị tích cực, nếu bệnh phát hiện ở các giai đoạn sớm có thể điều trị khỏi hoàn toàn.

2. Ung thư vú có những loại nào?

Qua nghiên cứu xét nghiệm, người ta thấy rằng có nhiều thể giải phẫu bệnh ung thư vú với các giai đoạn khác nhau. Những dạng phổ biến của ung thư vú hay gặp là:

• Ung thư biểu mô tuyến vú tại chỗ (Dutal Carcinoma in Stu)

Dạng này là thể giải phẫu bệnh sớm nhất của ung thư vú và thường chiếm khoảng 12% tất cả các loại ung thư vú. Dạng này không lan ra khỏi ngoài ống dẫn sửa và chưa xâm lấn bất kỳ mô nào xung quanh vì thế chưa đe dọa đến tính mạng. Nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời này thì bệnh có thể phát triển và thay đổi thành các dạng xâm lấn khác.

• Ung thư biểu mô tuyến vú xâm nhập (Invasive Dutal Carcinoma)

Đây là loại ung thư vú hay gặp, khi tế bào ung thư hình thành trong ống tuyến vú và xâm nhập ra các tổ chức lân cận, .

Ung thư biểu mô tuyến vú xâm lấn chiếm khoảng 80% trong tất cả các trường hợp mắc ung thư vú ở phụ nữ và 90% ở nam giới.

• Ung thư vú thể viêm (Inflamatory breast cancer)

Ung thư vú thể viêm là một dạng hiếm và tiến triển nhanh của bệnh ung thư vú. Ung thư vú thể viêm thường bắt đầu với tình trạng đỏ và sưng ở vú thay vì một khối u như các loại ung thư vú khác. Ung thư vú thể viêm có xu hướng phát triển và lây lan nhanh chóng, với các triệu chứng xấu đi trong vài ngày thậm chí vài giờ.

• Bệnh Paget vú

Bệnh Paget vú là bệnh lý ác tính của vú với triệu chứng là những thay đổi dạng chàm ở núi vú, núm vú và quầng vú thường có vảy, gây ngứa, đỏ và cảm giác khó chịu.

Bệnh Paget vú rất hiếm, chỉ chiếm khoảng 1% của tất cả các trường hợp ung thư vú..

3. Ung thư vú ác tính có nguy hiểm đến tính mạng không?

Ung thư vú chỉ thể u ác tính phát triển từ các tế bào thuộc các mô của vú. Ung thư vú là một căn bệnh nguy hiểm, nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể dẫn đến cái chết cho người bệnh. Ung thư vú khi phát triển đến giai đoạn muộn sẽ xâm lấn các tổ chức xung quanh, di căn, gây ra đau đớn, mệt mỏi và suy kiệt cho người bệnh.

Do đó, tất cả các bệnh nhân ung thư vú cần được điều trị ngay lập tức sau khi phát hiện bệnh. Các đối tượng có nguy cơ cao cần được tầm soát định kỳ để phát hiện sớm ung thư vú. Nếu được phát hiện kịp thời, ung thư vú có khả năng điều trị khỏi.

4. U vú lành tính có nguy hiểm không?

U vú lành tính là sự phát triển các khối u bên trong vú nhưng không phải là ung thư. Không giống với ung thư vú, u vú lành tính thường là tổ chức xơ, gặp khá phổ biến ở nữ nhưng không nguy hiểm. Các tổ chức này phát triển ở mức độ giới hạn, không có khả năng xâm lấn tổ chức, không di căn xa.

Tuy nhiên u vú lành tính phát triển sẽ ảnh hưởng đến hình dáng bên ngoài. Và nếu to lên sẽ ảnh hưởng đến mô hoặc mạch máu xung quanh.

5. Ung thư vú có sinh con được không?

Phụ nữ sau khi điều trị ung thư vú có thể sinh con bình thường..

Tuy vậy, ung thư vú có thể tái phát 2,3 năm sau khi điều trị tùy vào mức độ ác tính và giai đoạn của bệnh, vì vậy kế hoạch sinh nở của phụ nữ nên cẩn trọng hơn và có thể đến tham khảo ý kiến của bác sĩ đa chuyên khoa như sản, ung thư.

6. Ung thư vú thường xuất hiện ở độ tuổi nào?

Ung thư vú là ung thư phổ biến hàng đầu ở phụ nữ tại nhiều quốc gia. Ở Việt Nam, ung thư vú cùng với ung thư phổi là 2 loại ung thư phổ biến nhất ở nữ. Theo tính toán, ung thư vú gây ra 40610 ca tử vong tại Mỹ năm 2017 và có 252710 ca mắc mới. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư vú khoảng 20-30/100000 người, tỷ lệ mắc nam : nữ khoảng 1:150

Tương tự như các loại ung thư khác, nguy cơ mắc ung thư vú tăng dần theo tuổi. Độ tuổi dưới 35 được coi là có nguy cơ thấp, từ 40 tuổi, nguy cơ mắc ung thư vú tăng dần, số lượng người bệnh cũng tăng lên. Độ tuổi từ 70 được coi là có nguy cơ cao với ung thư vú.

7. Cần làm gì để chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm ung thư vú?

- Cần có chế độ ăn uống lành mạnh như ăn nhiều rau xanh, tăng thêm thực phẩm giàu phytoestrogènes và hạn chế các chất kích thích khác như bia rượu, thuốc lá, không nên ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ hộp.

- Tăng cường rèn luyện thể chất, tập thể dục, thể thao hàng ngày;

- Kiểm tra sức khỏe định kỳ theo lứa tuổi, đồng thời tăng hiểu biết về bệnh nhằm phát hiện sớm các dấu hiệu liên quan đến bệnh.

Đặc biệt, sàng lọc, phát hiện sớm ung thư là phương pháp tốt nhất giúp phát hiện những bất thường, dấu hiệu tiền ung thư, hoặc ung thư giai đoạn sớm, trước khi bệnh gây ra các triệu chứng và cơ hội điều trị thành công cao. Chị em phụ nữ nên đi khám tầm soát ung thư vú định kỳ hàng năm để phòng ngừa bệnh hoặc phát hiện thì bệnh cũng ở giai đoạn sớm, giúp quá trình điều trị hiệu quả hơn rất nhiều và tiết kiệm về kinh phí.

Tất cả phụ nữ được khuyến cáo tự khám vú hàng tháng tại nhà, sau mỗi chu kỳ kinh nguyệt, là lúc vú mềm nhất. Lúc này, tự khám vú có thể phát hiện các u cục bất thường trong vú, nếu có bất thường cần đến cơ sở y tế thực hiện khám chuyên sâu.

• Phụ nữ trên 40 tuổi được khuyến cáo khám vú lâm sàng tại cơ sở y tế định kỳ hằng năm.
• Phụ nữ trên 40 tuổi kèm theo có nguy cơ cao được khuyến cáo chụp tuyến vú không chuẩn bị định kỳ hằng năm.

Việc tầm soát ung thư vú định kỳ hằng năm nên được thực hiện ở các cơ sở chuyên khoa.