Hàng phòng thủ của hệ hô hấp

Nếu không có hàng phòng thủ này thì bao nhiêu mầm bệnh trong không khí đều sẽ lọt vào phổi và gây bệnh ngay lập tức. Nhìn dưới ánh nắng sẽ thấy không khí chứa đầy bụi lơ lửng. Trong vô vàn hạt bụi đó cũng chứa vô vàn mầm bệnh. Những hạt bụi lơ lửng theo dòng khí thở chui vào mũi, hầu, họng, khí quản, phế quản, phế nang... và sẵn sàng mọc lên thành bầy đàn trong phổi.

Tạo hóa sinh ra chúng ta với cấu tạo cơ thể rất kỳ diệu

Một hàng phòng thủ được thiết lập ngay cửa ngõ ra vào hệ hô hấp. Đó là khoang mũi. Trong khoang mũi, có cấu trúc các xoăn mũi hay cuống mũi chứa đầy mạch máu. Luồng không khí phải đi theo các ngách mũi, được mạch máu sưởi ấm và niêm mạch có chất nhày bắt giữ ngay những hạt bụi, vi trùng, vi khuẩn. Những lông mao li ti của hệ hô hấp sẽ lùa các chất bẩn ra ngoài. Vậy nên chúng ta thường có... cứt mũi là vậy. Đó chính là cơ chế bảo vệ cơ thể.

Những vi sinh vật vừa xâm nhập hàng phòng thủ sẽ bị các con bạch cầu (thực bào) đến ăn thịt.

Không may, nếu trong luồng không khí có vi khuẩn số lượng nhiều thì bạch cầu chiến đấu nhiều. Bạch cầu chết sinh ra mủ có màu vàng hay xanh đục. Nếu là một chất gây dị ứng thì chúng bám vào niêm mạc mũi. Các chất histamin sẽ tụ đến đó và gây cảm giác ngứa, kích hoạt cơn hắt xì để dùng lực cơ học tống tháo cho nhanh những kẻ phá hoại văng ra ngoài.

Nếu vi sinh tấn công được hàng phòng thủ và tiến vào họng thì sẽ gặp tiếp hệ thống a-mi-đan là hệ bạch huyết - hàng rào phòng thủ thứ hai. Vì vậy khi nhiễm khuẩn ở họng, các a-mi-đan sưng to lên. Niêm mạc phù nề, tăng tiết để giữ chân vi sinh. Chất nhày đó là đàm nhớt, cần phải khạc nhổ ra.

Họng bị kích thích sẽ tạo phản xạ ho, nhằm tống tháo dị vật ra ngoài, tương tự như hắt xì. Nếu vi khuẩn tiếp tục tấn công xuống hệ hô hấp dưới thì sinh ra viêm phế quản, viêm phổi...

Tự bảo vệ mình bằng cách xịt rửa mũi 2 - 3 lần/mỗi ngày

Như vậy, hàng phòng thủ đã chặn ngay mầm bệnh ngay từ khu vực khoang mũi. Virus cúm cũng sẽ mắc lại ở đây một thời gian. Tuy nhiên, nơi đây lại là nơi có điều kiện thuận lợi cho virus phát triển, xâm nhập tế bào và sinh ra hàng tỷ virus mới. Nước mũi trong vắt sẽ được tiết ra và cơn hắt xì sẽ tống nước mũi ra mang theo tỷ con virus ra ngoài, lây qua người khác!

Đây là lúc mà bệnh nhân cần can thiệp, dùng thuốc xịt, rửa khoang mũi, hỗ trợ cho hệ miễn dịch chống lại quân số đông đảo của virus. Việc xịt rửa sẽ giúp làm sạch khoang mũi, tiệt trùng khoang mũi, chống sự xâm nhập tiếp vào họng, phế quản và phổi.

Khẩu trang không làm được chuyện này. Đeo khẩu trang không kín kẽ, virus vẫn xâm nhập được vào hệ hô hấp để gây bệnh. Vậy thì bạn phải tự cứu mình bằng cách xịt rửa mũi mỗi ngày 2 - 3 lần để tránh bệnh khi bị virus xâm nhập.

Có nhiều loại nước rửa mũi. Loại nước biển, nước muối thì chỉ giúp làm ướt niêm mạc. Loại tiệt khuẩn thì ngoài việc rửa ra còn có chức năng tiệt trùng.

BS. PHAN XUÂN TRUNG - Bác sĩ nội khoa Trung tâm Y khoa MEDIC

Hospital Software Vendor tại MEDICONS CO. LTD